نقدی بر فرصت ایجاد اعتبار مالیاتی در قانون جهش تولید دانش بنیان
نقدی بر فرصت ایجاد اعتبار مالیاتی در قانون جهش تولید دانش بنیان
با توجه به برگزاری دومین مجمع شبکه ملی مدیران تحقیق، توسعه و نوآوری کشور
محمد سعید شریفان
بی تردید قانون جهش تولید دانش بنیان یکی از بی نظیر ترین قانون های مصوب شده در نظام حکمرانی کشور است که بیش از ده سال در تب و تاب تدوین و تصویب بوده و کمتر از چندماه است که از تدوین آئین نامه اجرایی آن نگذشته است. کشور ایران از حیث شدت نوآوری در رتبه 29 قرار داشته و این جایگاه برای رتبه های نخست در اختیار کشورهایی مانند آمریکا، ژاپن، چین، کره جنوبی، هند است که در تولید و صنعت دانش بنیان در شمار کشور های پیشرفته جهان و سهم تحقیق و توسعه از GDP بیش از 3.5 درصد است. این سهم در کشور مان کمتر از 0.8 است و شاید بتوان گفت در سال های آینده با کاهش بیشتری نیز مواجه باشد. در این بین انتظار دولتمردان این است که این قانون (جهش تولید دانش بنیان) و مکانیزم های موجود در آن بتواند در راه افزایش این سهم کمک شایانی بنماید.
از هم اکنون نیز مدعیانی هستند که در نقد این قانون درصدد اصلاح و تغییر بخشی از این قانون هستند که به نظر نمی رسد این اقدام در حال حاضر مفید و یا حتی امکان پذیر باشد و فعلا با چشم انتظار اجرای مناسب و مطلوب آئین نامه های مرتبط با آن باشیم. اما نکته مهمتری که در این خصوص وجود دارد این است که در بخشی از این قانون از فرصت ایجاد اعتبار مالیاتی برای کمک به شرکت های دانش بنیان و افزایش سهم تحقیق و توسعه و سرمایه گذاری در تولیدات دانش بنیان و با جنبه های نوآوری استفاده شده است. این در حالی است که در کشور ایران سهم بخش دولتی در اقتصاد ایران بیش از 70% است و معمولا و غالبا در جهان بیشترین فعالیت در نظام تحقیق و توسعه و نوآوری توسط شرکت های بزرگ تولیدی و صنعتی رقم می خورد که در تملک و یا مدیریت خصوصی هستند و البته این در کشورمان در تحت دخالت دولت است.
مهمترین عاملی که می تواند استفاده از فرصت اعتبار مالیاتی را در کشومان با مشکل مواجه نماید این است که بازهم شرکت ها در صدد فرار مالیاتی و یا با مدیریت ترازنامه ها و تهیه اظهارنامه های مالیاتی به شیوه ای عمل می کنند که با قبول و تمکین به تشخیص های ممیزان مالیاتی، خودشان بتوانند بهترین نتیجه گیری را نموده و معمولا در این مسیر وابستگی به مدیران محترم تحقیق و توسعه و نوآوری نداشته و یا آیشان را دخیل نمی نمایند. همچنین وعده استفاده از اعتبار مالیاتی برای سالهای بعد این نگرانی را برای مدیران شرکت های دانش بنیان ایجاد می نماید که آیا این قانون مورد حمایت و توجه نظام مالیاتی کشور خواهد بود و این در حالی است که ما شاهد قوانین دیگری مانند مودیان مالیاتی هستیم که کم و بیش تاثیر گذاری بیشتری را به دنبال دارد.
امید است که در تدوین آئین نامه های اجرایی این قانون بی نظیر در کشور از قابلیت های مالی و بانکی در مسیر انتشار اوراق مالیاتی با منشا اعتبار مالیاتی و قابل معامله و واگذاری در یک بستر نظامند و تحت مدیریت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و یا صندوق نوآوری و شکوفایی مورد بهره برداری قرار گیرد تا شرکت های کوچک دانش بنیان بیش از گذشته و با اطمینان کامل از مزایای این قانون استفاده کنند و بتوانند با آسودگی بیشتر در تحقق آن کوشا باشیم. انشاء الله با توکل بر خداوند متعال و با عزم و اراده راسخ دست اندر کاران نظام نوآوری کشور بتوانیم در مسیر اقتصاد دانش بنیان قدم برداشته و در شمار کشورهایی باشیم که تحقیق و توسعه و نوآوری را به عنوان یک اصل پذیرفته برای پیشرفت کشورمان مورد اهمیت قرار داده و بتوانیم در اشتغال زایی و سرمایه گذاری های فناورانه از این قانون مستفیض شویم و در راه اعتلای کشور عزیزمان بکوشیم.
